6) 'De Korte Corner' De mindset-theorie (deel 2) – Open foutencultuur

Door Remco Hartgers

In het artikel de Mindset-theorie deel 1 (De korte corner – 30 april 2017) wordt aandacht besteed aan het verschil tussen een statische mindset en een groeimindset. Daarin wordt uitgelegd, dat hockeyers zich positief kunnen ontwikkelen, als zij oefenen, leren van de gemaakte fouten en openstaan voor feedback. In onderstaande artikel ligt de focus op het maken van fouten en wat dat betekent voor het leerproces.

Fouten maken als basis voor succes

"Ik heb meer dan 9000 worpen in mijn carrière gemist. Ik heb in totaal bijna 300 wedstrijden verloren. 26 keer werd mij toevertrouwd om het beslissend punt te scoren, maar miste ik. Ik heb telkens opnieuw en opnieuw gefaald in mijn leven. En dat is waarom ik succesvol ben!”

(Michael Jordan)

In zijn artikel "Waarom fouten maken goed is in talentontwikkeling” (Sportknowhow.nl) schrijft Bart Heuvingh (topsportbegeleider AZ Alkmaar) het volgende:

"Bovenstaande quote van Michael Jordan omschrijft precies hoe we naar fouten zouden moeten kijken; niet als het tegenovergestelde van succes, maar als onderdeel van succes. Wanneer we namelijk op deze manier naar fouten kijken ontstaat er een open foutencultuur, waardoor spelers eerder een groeimindset krijgen. Een groeimindset is de overtuiging dat talent te ontwikkelen is door veel te oefenen en de juiste leerstrategieën toe te passen.

Een open foutencultuur

Een speler zal altijd fouten maken tijdens het leren van bv. een nieuwe techniek. Fouten maken houdt in dat je op de grens van je kunnen aan het trainen bent. En dat zijn nou juist de momenten dat je aan het leren bent.

Voor coaches is het erg verleidelijk om een speler die een fout maakt direct te wisselen. Hiermee geef je echter het verkeerde signaal af aan de speler: "je mag geen fout maken, want dan haal ik jou eruit!” Het signaal werkt contraproductief. De speler wordt bang om fouten te maken en zijn zelfvertrouwen gaat omlaag. Een tijdgebonden wisselschema is hiervoor een oplossing. Daarin weet iedereen hoelang hij speelt, ongeacht of hij fouten maakt.

Fouten verbergen

Wij moeten fouten maken niet alleen als noodzaak zien voor talentontwikkeling. Wij moeten er ook open over kunnen spreken. Pas wanneer fouten besproken worden dan wordt ervan geleerd.

Als volwassenen willen wij het liefst onze fouten verbergen. Als wij een fout maken, kijken wij eerst om ons heen om te kijken of iemand het heeft gezien. Een meisje daarentegen, dat op de rekstok rondjes draait en eraf valt, staat weer op en gaat daarna gewoon weer door met rondjes draaien. Inmiddels heeft zij geleerd, dat zij de rekstok niet moet loslaten, want dan val je.

Als ouders hun kind aanmoedigen tijdens een wedstrijd, hebben zij vaak de neiging om een fout van hun kind goed te praten (excuses) of zelf de schuld bij een andere speler te leggen ("die pass werd gewoon niet op tijd gegeven”). Na de wedstrijd vertellen zij hun kind, dat dat tegendoelpunt toch echt niet zijn fout was.

Hoe kan je als ouder en als trainer/coach een open foutencultuur creëren?

1.
Wees eerlijk naar een speler als deze een fout maakt tijdens training of wedstrijd. Blijf er niet te lang bij hangen, maar zorg ervoor dat het een leermoment wordt. Geef feedforward i.p.v. feedback: vertel het kind hoe hij/zij het de volgende keer beter kan doen.

2.
Geef als trainer/coach of als ouder zelf het goede voorbeeld. Wees eerlijk over jouw eigen fouten, durf je kwetsbaar op te stellen. Straf spelers niet als zij fouten maken, maar daag spelers uit door uitdagende oefeningen te doen, waardoor zij gestimuleerd worden om fouten te maken. Grijp vervolgens die fouten aan om uit te leggen hoe ze het beter kunnen doen.

3.
Help de spelers de betekenis van fouten te herkennen. Zorg ervoor dat spelers een fout niet zien als een indicatie van een gebrek aan talent, maar als een teken dat ze iets nieuws aan het leren zijn. Op die manier creëer je een groeimindset i.p.v. een statische mindset.

4.
Last but not least: zorg voor een veilige foutenomgeving. Wees ervan bewust dat het voor niemand prettig is om op een fout gewezen te worden. Echter, als iedereen beseft dat het maken van fouten ons individueel en als team sterker maakt, dan is deze feedback makkelijker om te accepteren.

Bovenstaande plaatje zegt het al: succes gaat via omwegen, met vallen en opstaan. Het is daarom belangrijk dat wij van HCS een omgeving maken, waarin het toegestaan is om fouten te maken. Waarin wij elkaar positief blijven aanspreken en feedforward geven hoe wij het de volgende keer beter kunnen doen. Hockeyers en hun ouders moeten HCS zien als een leeromgeving, waarbij de spelers iedere training en iedere wedstrijd weer een klein beetje beter kunnen hockeyen. Wij moeten daarom tegen elkaar blijven zeggen: het gaat om winst boven winnen.